Bilim İnsanı Yetiştirme Programı Koordinatörlüğü

PROGRAM HAKKINDA GENEL BİLGİ

Türk Eğitim Derneği (TED) Okullarında öğrencilere, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) öğretim programlarının kazandırmayı hedeflediği bilgi, beceri ve değerlerin yanında onların ilgi, yetenek ve gereksinimleri doğrultusunda çeşitli alanlarda farklı programlardan yararlanma olanağı sağlanmaktadır. Bu amaçla geliştirilen Bilim İnsanı Yetiştirme (BİY) Programı; bilim alanlarında araştırmacı ruha sahip, üretken, bilimsel düşünceyi özümsemiş ve bu özellikleri bir yaşam biçimi haline getirmiş öğrenciler yetiştirmeyi hedeflemektedir. BİY Programı bireylerin özellikle üst öğrenim yaşamlarına akademik yönden ulusal ve uluslararası üniversitelere başvurularda önemli katkılar sağlamaktadır. Program, Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 06/10/2009 tarihli ve 170 sayılı kararı ile Millî Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi’nde yayımlanan onay doğrultusunda TED Okullarında uygulanmaktadır. BİY Programı, bilim kavramı doğrultusunda eğitim öğretim faaliyetlerinin zenginleştirildiği; öğrencilerin araştırma yapmalarını, araştırma sonucunda da ürün ortaya çıkarmalarını ve üretken olmalarını esas alan dört yıllık bir programdır. Bu programda Türk Eğitim Derneği tarafından geliştirilmiş̧ ve Talim Terbiye Kurulu Başkanlığı 06/05/2019 tarih ve 10 sayılı karara göre onaylanmış olan güncel Matematik, Fizik, Kimya ve Biyoloji dersleri öğretim programları kullanılır.

BİY PROGRAMININ AMAÇLARI

Bilimi; teknoloji, toplum ve çevre ile ilişkilendirmek.Bilimsel araştırma için gerekli olan becerileri, stratejileri ve alışkanlıkları geliştirmek.
Temel bilimlerde gereksinim duyulan nitelikli bilim insanının yetiştirilmesine kaynaklık etmek.
Bilimsel çalışmalara ilgi duyan yetenekli öğrencileri yükseköğrenime hazırlamak.
BİY Programına katılan öğrenciler; temel bilimsel süreç becerilerini (gözlem, sınıflama, tahmin, çıkarım yapma, iletişim, ölçme) ve bütünleştirilmiş bilimsel süreç becerilerini (tablo oluşturma, grafik çizme, değişkenleri belirleme, değişkenler arasında ilişki kurma, operasyonel tanımlama, değişkenleri değiştirme ve kontrol etme, hipotez kurma, deney tasarlama, deney yapma, verileri yorumlama) geliştirirler ve bu alanlarda yetkinlik kazanırlar.

BİY PROGRAMININ FELSEFESİ

Çağımızdaki bilimsel ve teknolojik gelişmeler bireylerden beklenen rolleri etkilemiş ve değiştirmiştir. Bilgi çağında yeni teknolojileri etkili bir biçimde kullanabilen, yaratıcı, problem çözebilen, sorgulayan, eleştirel düşünebilen, analiz eden, araştırma yapan, bilgiye ulaşabilen, bilgiyi üretebilen, kullanabilen, doğru bir şekilde aktarabilen ve değerlendirebilen bireylere gereksinim duyulmaktadır.

BİY Programında;

Eğitim-öğretim faaliyetleri öğrenci merkezlidir.
Eğitimin hedefleri çağın ihtiyaçları doğrultusunda sürekli değişime ve gelişime açıktır.
Öğrencilerin ilgi, kapasite ve bireysel farklılıkları ön planda tutulur.
Eğitim durumları yaşamla iç içedir, günümüzde yaşanan ve ileride yaşanabilecek küresel ve toplumsal sorunlar üzerinde durulur, öğrencilerden bu sorunlar için çözüm önerileri geliştirmeleri istenir.
Gerçek yaşam durumlarından hareketle öğrenmede deney, gözlem, proje, problem çözme, bilimsel yöntem, araştırma-inceleme vb. yöntem ve tekniklere ağırlık verilir.
Demokratik sınıf ortamı oluşturulur.
Öğrencilerin, birbirleriyle iş birliği yaptığı öğrenme ortamları sağlanır.
Öğretmen, öğretim ortamının hazırlayıcısı, yol gösterenidir.
Öğretmen, öğrencilerin hipotez öne sürmelerine, bilgiyi toplamalarına, bilgiyi analiz edip yorumlamalarına ve sonuca ulaşmalarına rehberlik eder.
Bilginin tekrarı değil, transferi ve yeniden yapılandırılması söz konusudur.
Öğrenciler bilgiyi araştırıp keşfederek, yorumlayarak ve çevreyle etkileşim kurarak yapılandırır.

PROGRAMA ÖĞRENCİ SEÇİMİ

BİY Programına öğrenci seçmek amacı ile her yıl Türk Eğitim Derneği Genel Merkezi koordinesinde hazırlanan BİY Programı Öğrenci Seçme Sınavı; 8. sınıfın ikinci döneminde ve/veya 9. sınıfın başında uygulanmaktadır. BİY Programına Öğrenci Seçme Sınavı; matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler ve Türkçe derslerinin 6. ve 7. sınıf konuları ile 8. sınıf birinci dönem konularını kapsamaktadır. Sınavda, genel olarak okuduğunu anlama ve yorumlama, temel kavram ve ilkeleri kullanma, tablo ve grafik okuma, temel matematiksel kavramları ve ilişkileri kullanma, işlem yapma, hipotez oluşturma, deney sonuçlarını yorumlama becerilerini ölçmeye yönelik sorular yer almaktadır. BİY Programı Öğrenci Seçme Sınavı puanları bağıl değerlendirme ile hesaplanır. Belirlenen kesme puanı üzerinde puan alan öğrenciler en yüksek puandan en düşük puana doğru sıralanır. Sınavda başarılı kabul edilen öğrenciler, her TED Okulu özelinde belirlenen kontenjanlar dâhilinde kayıt yapma hakkı kazanır.
BİY Programı öğrenci seçme sınavında başarılı olmuş öğrencilerin okulumuz kayıt kabul koşullarını da taşıyor olması gerekmektedir.

PROGRAMA DEVAM VE MEZUNİYET KOŞULLARI

Öğrencilerin, programa devam edebilmeleri ve program sonunda sertifika alabilmeleri için aşağıdaki koşulları yerine getirmeleri gerekmektedir:
9, 10 ve 11. sınıf öğretim yılı sonu ders kesimi itibarıyla başarısız derslerinin bulunmaması ve Türk dili ve edebiyatı, fizik, kimya, biyoloji ve matematik derslerine ait yılsonu ağırlıklı puan ortalamalarının 65 ve üzerinde olması.
Kulüp çalışmalarının tamamlanması (İnovasyon ve Girişimcilik Kulübü çalışmaları [Innova-TED]).
Seminer çalışmalarının yapılması (Üniversite – ARGE birimi iş birliği).
Fizik, kimya veya biyoloji derslerinden birisinden seçecekleri bir alanda bireysel olarak araştırma deneyi yapılması.
TÜBİTAK Liselerarası Araştırma Proje Yarışmasına 11. sınıf birinci dönem sonuna kadar başvurulması.
Sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştirilmesi.
Programdan 9. sınıf sonunda ya da ileriki yıllarda çeşitli nedenlerle ayrılmak isteyen ya da programın gereklilerini yerine getiremediği için programdan ayrılmak zorunda kalan öğrenciler, uygun puan türüne göre TED Okullarındaki farklı bir program türüne veya ulusal programa yönlendirilirler.
Bilim İnsanı Yetiştirme Programını başarı ile tamamlayan öğrencilere MEB Lise Diplomasına ilave olarak TED Okulları Bilim İnsanı Yetiştirme Programı Sertifikası verilir.

Programın Gereklilikleri

10.sınıfta; öğrencilerimizin güncel sorunlara yeni çözümler üretme alışkanlığı kazanması ve 10. sınıfın ikinci döneminde başlayacakları Bilimsel Proje çalışmalarına ön hazırlık olması açısından İnovasyon (icat, buluş, yenilik getirme, teknolojik gelişme yaratma) Kulübü’nde görev almaları zorunludur. Öğrencilerimiz daha sonraki yıllarda da bu kulübün doğal üyesidirler.
Türk Eğitim Derneği ile Amerikan Büyükelçiliği tarafından ortak olarak yürütülen İnovasyon Projesinin amacı Türk gençliğinin yaratıcılığının desteklenmesi, yeniliğin öneminin vurgulanması ve sürdürülebilir bir ekonominin oluşması için yenilikçi altyapıya sahip gençler yetiştirmektir. Bu proje kapsamında, proje katılımcısı okullarda kurulan gruplar kendi sanal şirketlerini kurmaktadırlar. Öğrenciler şirketleri için logo tasarlayıp, inovatif bir ürün tasarlamaktadırlar.
TED Okullarında uygulanmakta olan BİY öğrencilerinin sanal şirketler kurarak yenilikçi iş fikirleri çerçevesinde geliştirdikleri inovatif ürünlerinden bazıları şunlardır:
Patlamayan lastik
Acil haller için pansuman kutusu
Takılmadan arabayı çalıştırmayan emniyet kemeri
Ekmeğe yağ sürmeyi kolaylaştıran aparat
Cep telefonları ve ipod’lar için el ile çalışan şarj cihazı
Elle çalışan televizyon kumanda sistemi
Unlu mamulleri uzun süre taze tutmak için tasarlanan vakumlu ekmeklik
Farklı müzik aletlerini çalmayı öğreten ve öğrencilerin kendi bestelerinin patentini de alabilecekleri bir paylaşım sitesi
Görme engelliler için sensörlü, kulaklıklı, sesli navigasyon cihazı ve telefon
Anaokulundan üniversiteye kadar, öğrencinin tüm çalışmalarını gösteren, öğretmen veren, şifreyle girilebilecek gelişmiş bir yazılım
Kendiliğinden hareket eden bavul
Güneş enerjisiyle çalışan serinletici
Açık unutulan musluk, prizde unutulan ütü gibi durumlarda evden çıkarken kapıda kırmızı ışıkla uyarı veren alet
Zil, telefon ve telesekreter sistemlerinin hepsini bir arada bulunduran evin/ofisin kontrollerini sağlayabilecekleri akıllı sistem: AK-SİS

10 ve 11. sınıfta TÜBİTAK Proje Çalışmaları:

Her öğrencinin öğrenimi süresince bireysel veya grup halinde Fen Bilimleri Bölümünde ‘Matematik ve Fen Bilimleri’grubu derslerinin en az birinden, Sosyal Bilimler Bölümünde ise ‘Türk Edebiyatı ve Sosyal Bilimler’grubu derslerinin en az birinden proje çalışmasına katılması zorunludur. Hazırlanacak projeler TÜBİTAK Proje Yarışmasına katılacak nitelikte olmalıdır. Öğrenci, istemesi durumunda kendi alanı dışında da proje hazırlayabilir. Projeler ayrıca ilgili ders öğretmeni (ya da öğretmenleri) tarafından puanla değerlendirilir ve teslim edildiği dönemin notuna doğrudan etki eder.
Proje çalışmaları 10. sınıfın ikinci döneminde başlar, 11. sınıfın birinci döneminin sonunda tamamlanır.

TED Okulları BİY Programı Öğrencilerinin TÜBİTAK Başarılarından Örnekler;

“Kaybolan Meslekler: Ankara İli Kale Mahallesi Örneği” projesiyle Sosyoloji dalında birincilik,
“e-danışma Sistemi” projesiyle Bilgisayar dalında birincilik,
“Üçgenlerde ve bazı özel dörtgenlerde ağırlık merkezine farklı bir bakış” projesiyle Matematik dalında ikincilik,
“Biyopolimer albumin ile floresan boya yüklü nano taşıyıcıların hazırlanması” projesiyle Kimya dalında üçüncülük,
“Çanakkale Savaşı Üzerine Bir Mekân Analizi” projesiyle Coğrafya dalında Türkiye birinciliği,
“Easymove” projesiyle Bilgisayar dalında bölge üçüncülüğü,
“Gündelikçi Ev İşçileri ve Sorunları” projesiyle Sosyoloji dalında bölge üçüncülüğü,
“Markopaşa: Halk için haftalık siyasi mizah gazetesi” projesiyle Tarih dalında bölge üçüncülüğü,
“Eğlenerek Kimya Eğitimi” projesiyle Kimya dalında Bölge birinciliği,
“Östrojen Hormonunun Poecilia Reticulata Balıkları Üzerindeki Etkileri” projesiyle Biyoloji dalında Bölge birinciliği
“Suyun Hafızası” adlı projeyle Biyoloji dalında bölge birinciliği,
“Çocuk Oyunlarındaki Değişimin Bireyin Gelişim Özellikleri İle Sosyal İlişkilerine Etkisi” adlı projeyle Psikoloji dalında Bölge üçüncülüğü
“Eyecons” projesiyle Bilgisayar dalında Bölge birinciliği,
“Atık Pillerdeki Anot ve Katotların Ayrılıp Elektron Alıp Verme Prensibine Göre Güneş Paneli Üretiminde Bulunulması” projesiyle Fizik dalında Bölge birinciliği,
“Edwards Eliptik Eğrileri Üzerinde Mathematica İşlemleri İle Kriptografiye Farklı Bir Bakış” projesiyle Matematik dalında Bölge ikinciliği, 21. Ulusal Bilim Olimpiyatları Bilgisayar Dalında Bronz Madalya, 22. Ulusal Bilim Olimpiyatları Bilgisayar Dalında Gümüş Madalya ve Balkan Ülkeleri Bilgisayar Olimpiyatında Bronz Madalya
“AGRICON: Tarımda Bilişim Desteği” projesiyle Bilgisayar dalında Bölge birinciliği,
“KODBANK” projesiyle Bilgisayar dalında Bölge üçüncülüğü,
“Toksinlere Karşı Koruyucu Kalkan; Likopen” projesiyle Biyoloji dalında Bölge üçüncülüğü,
“Güneş Lekeleri ve İklim Unsurları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Ankara Örneği (1930-2013)” projesiyle Coğrafya dalında Bölge üçüncülüğü,
“Direkt Methanol Yakıt Hücresi İçin Verimli Bipolar Plaka Geliştirmek” projesiyle Fizik dalında Bölge birinciliği,
“Elektrostatik Kuvvetten Yararlanarak Yerçekimsiz Ortamda Oluşan Kas ve Kemik Erimesinin Önlenmesi İçin Yapay Yerçekimi Oluşturulması” projesiyle Fizik Uygulama dalında Türkiye birinciliği,
“Çocuk Evleri ve Yetiştirme Yurtlarında Kalan Çocukların Psikososyal Gelişimlerinin Sosyal Çevre İle İlişkilendirilmesi Üzerine Bir Çalışma: Ankara İli Örneği” projesiyle Sosyoloji dalında Bölge birinciliği,
“Manyetik Alanda Harmonik Hareketin İncelenmesi” projesiyle Fizik dalında bölge üçüncülüğü,

Araştırma Deneyleri:

Programın gereklilikleri doğrultusunda öğrencilerimiz 10. ve 11. sınıfta Fizik, Kimya ve Biyoloji derslerinden birer araştırma deneyi yapmak zorundadırlar. Araştırma deneylerinin öğrencilerin bilimsel süreç becerilerini geliştirdiği ve bu beceriler sayesinde öğrencilere kavramları ezberlemek yerine problem oluşturma ve çözme, eleştirel düşünme, karar verme ve meraklarını giderme olanağı verdiği bilinmektedir.
Bu çalışmalarda öğrenciler problemi tanımlar ve problemin çözümü için hipotezler kurar, hipotezlerini test etmeleri için veriler toplar, topladığı verileri değerlendirerek sonuca ulaşırlar. Sonuç olarak öğrenciler araştırmaya dayalı deney tekniğinde, deneyi bizzat kendileri planlar ve yaparlar. Böylece, geleneksel laboratuvar tekniğine göre daha az direktifin verildiği, daha çok sorumluluğun olduğu öğrenci merkezli bir ortamda deneylerini gerçekleştirirler. 10. ve 11. sınıfta yapılan tüm bu faaliyetlerde öğrencilere, bilimsel araştırmanın yol ve yöntemlerini öğretmek amacıyla bilimsel süreç becerileri olarak adlandırılan becerileri kazandırmak esas alınmıştır.

PROGRAMIN SUNDUĞU FIRSATLAR

Programın amacına hizmet edecek en önemli faaliyetlerden biri de; programda öğrenim gören öğrencilerde bilimsel düşünce sistematiği geliştirmek, bilim uğraşısının zorluklarına rağmen eğlenceli ve haz veren bir uğraşı olduğunu öğrencilere göstermek ve motivasyonlarını arttırmak amacıyla, yaptıkları araştırmalar hakkında konferans verecek akademisyenlerin okula davet edilerek periyodik olarak öğrencilerle bir araya getirilmesidir. Bu amaçla okulların bulunduğu bölgede ortak çalışma yapabileceği bir üniversite ile sürekli işbirliği içinde olmaları, bu yöndeki faaliyetlerin belirli bir düzen içerisinde yürütülmesi açısından önemlidir.

Bilim İnsanı Bursu:

TED Üniversitesi’nde liselerinin Bilim İnsanı Programı’ndan mezun olup, yerleştirildiği programla ilgili dil puan türünde ilk 3.000, diğer puan türlerinde ilk 30.000 içine giren öğrencilere verilir. Bu öğrencilerden öğrenim ücretinin %25’i alınmaz. Bu burs, İngilizce Dil Okulu’nda öğrenimine başlayan öğrencilerimiz için azami 6 yıl, doğrudan birinci sınıfa başlayan öğrencilerimiz için azami 5 yıldır. Bursun devamı için akademik başarı koşulu aranmaz.
Atatürk

Ansolon